Op 28 juni 2019 publiceerde het kabinet het Klimaatakkoord: de Nederlandse uitwerking van de internationale klimaatafspraken van Parijs (2015). We gaan met elkaar de CO2-uitstoot sterk verminderen: in 2030 met de helft ten opzichte van 1990. Eén van de afspraken is dat 30 energieregio’s in Nederland onderzoeken waar en hoe het best duurzame elektriciteit op land (wind en zon) opgewekt kan worden. Maar ook welke warmtebronnen te gebruiken zijn zodat wijken en gebouwen van het aardgas af kunnen. Waar is ruimte en hoeveel? Zijn de plekken maatschappelijk gezien acceptabel en financieel haalbaar? In een Regionale Energiestrategie (RES) beschrijft elke energieregio zijn eigen keuzes, zo ook de regio Amersfoort.
Vooraf een paar inleidende opmerkingen over dit onderwerp. Ten eerste is ons inziens onbegrijpelijk dat de enige techniek die voor de lange termijn werkelijk schaalbaar en CO2-neutraal is, namelijk kernenergie, niet aan de nationale klimaattafels is besproken. Gelukkig dat regeringspartijen VVD en CDA inmiddels een Kamermeerderheid hebben weten te krijgen voor een serieus onderzoek naar wat er nodig is om bedrijven te verleiden om een nieuwe kerncentrale te bouwen. Ten tweede valt het slecht te begrijpen dat elektriciteit opgewekt uit biomassa (u weet wel: de energiebron die we zo fors subsidiëren) niet meetelt in de nationale doelstelling van 35 TWh productie van hernieuwbare elektriciteit.
Verder valt moeilijk uit te leggen dat het Eemmeer ‘verrijkt’ kan worden met drijvende zonnepanelen en grote windmolens en dat de huidige Natura-2000 status opzij gezet kan worden door een herijking van de Provinciale Omgevingsvisie (POVI) die het alsnog mogelijk moet maken om er zonne- en windprojecten te realiseren. Bovendien gelooft toch niemand dat het een goed idee is om een windmolencluster op de Leusderheide te plaatsen: een gebied dat omgeven is door het Natuurnetwerk Nederland (NNN) en zelf ook op de nominatie staat om tot het NNN te gaan behoren?
Daarom sluiten wij ons aan bij een aantal belangrijke punten die zijn meegegeven in bijeenkomsten en gesprekken met natuur- en milieuorganisaties, ondernemers, agrariërs, woningcorporaties, energiecoöperaties en bewonerscollectieven:
• benut zoveel mogelijk geschikte daken;
• zonne- en windenergie zoveel mogelijk langs infrastructuur en op bedrijventerreinen;
• ontzie kwetsbare natuurgebieden en landschappen (en áls er al moet worden gekeken naar kansrijke gebieden in de polder, dan dient daaraan voorafgaand aanvullend onderzoek te worden gedaan of het ontwikkelen van zonne- en windenergie in de buurt van of in natuurgebieden überhaupt wel mogelijk is).
Voor de VVD-fractie in Baarn komen bij een zoektocht naar kansrijke gebieden voor het opwekken van zonne- en windenergie onze NNN-gebieden, N2000- gebieden en gebieden nabij ecopassages, zoals de bossen van Baarn en Lage Vuursche en het open landschap Arkemheen NIET in aanmerking. De kernkwaliteit van de Arkemheen polder is namelijk de ‘extreme openheid’. Deze openheid kan nog slechts op weinig plaatsen beleefd worden en dit resulteert in een uniek landschap dat van grote waarde is voor weidevogels en biodiversiteit. Verder heeft het decennia geduurd om het Natura-2000 en NNN-gebieden in hun huidige vorm te realiseren en zal de mogelijke plaatsing van windturbines en/of zonneweiden een zeer grote ingreep vormen. We voelen ons gesterkt in onze stellingname, doordat er steeds meer weerstand ontstaat bij inwoners, omdat de impact op de directe leefomgeving nu langzaam duidelijk wordt. Voor ons is het dus van groot belang dat, ondanks de beperkende omstandigheden die samenhangen met Covid-19, gedegen burgerparticipatie in het vervolgtraject zal plaatsvinden. Zie ook: https://baarn.vvd.nl/nieuws/40524/digitale-inspraak-res-concept
Verder zal de gemeente Baarn naar onze mening veel eerder kleinschalige (burger)initiatieven voor het opwekken van energie op allerlei wijzen dienen te bevorderen, net zoals het gedrag ter vermindering van energiegebruik. Het afkoppelen van bestaande woningen van het aardgas zou geen prioriteit moeten krijgen en bij voorkeur worden eerst geschikte staldaken bij veehouders vol gelegd met zonnepanelen, zodat grootschalige zonneweides tot een minimum beperkt kunnen worden.
Natuurlijk zullen we ook alert moeten blijven op de kosten die voor de gemeenten verbonden zijn aan de warmtetransitie en de grootschalige elektriciteitsopwekking. We zullen blijven volgen of er door de Regio Amersfoort actief een beroep wordt gedaan op een financiële bijdrage van het Rijk en zo ja, in hoeverre het Rijk tegemoet gaat komen in de structurele kosten.
Tot slot, om daadwerkelijk toe te zien op wat wij belangrijk vinden, hebben wij tijdens de Raadsvergadering van 23 september 2020 het initiatief genomen om, samen met GroenLinks en de ChristenUnie-SGP, een motie in te dienen waarin we het college van Baarn oproepen om vast te houden aan de uitdrukkelijke wens om de volgende gebieden niet aan te wijzen als mogelijke zoeklocatie voor het plaatsen van (grootschalige) windmolenparken en zonneweiden: NNN-gebieden, N2000- gebieden en gebieden nabij ecopassages, zoals de bossen van Baarn en Lage Vuursche en het open landschap Arkemheen. Deze motie is naar onze tevredenheid aangenomen!
Kortom, we zijn deze transitie pas net begonnen en zullen het traject constructief, maar kritisch, blijven volgen in het belang van de natuur en onze inwoners!