Geacht college, collega-raadsleden, en iedereen die deze vergadering volgt via de televisie,
Vorig jaar dachten wij allemaal dat het niet gekker werd door alle Corona-problemen. 1 jaar verder blijkt het toch anders uit te pakken. Oekraïne en alle gevolgen, energie- en stikstofcrisis, migratieproblemen, en de ongelooflijke inflatie die ons allen raakt.
Na lang wachten dan nu eindelijk de algemene beschouwingen. Het nieuwe college zou sneller en transparanter worden, helaas zien we daar nog weinig van. Zie wederom het gebrek aan transparantie rondom RMN. Kostenbewust zou de nieuwe coalitie worden, maar voorlopig is er een extra wethouder toegevoegd. Kostenbewust, maar wel interen op de algemene reserves, oftewel potverteren.
Dan ligt na de Perspectiefnota nu de begroting 2023 voor, inclusief de kaders tot 2026. Niet gebaseerd op een college-akkoord, maar wel op veel opportunisme, inclusief de ogen sluiten voor het financieel ravijnjaar 2026, wanneer de bijdrage vanuit Den Haag naar Baarn drastisch zal verminderen.
Wij gaan ervan uit dat naar goed gebruik de nieuwe coalitie niet alle democratisch genomen besluiten opnieuw ter discussie gaat stellen. Dat leidt namelijk maar tot 1 ding; uitstellen van alles wat al democratisch besloten was, iedere 4 jaar weer. Genomen besluiten zijn genomen besluiten. De afgelopen 4 jaar is er nu eenmaal veel bereikt, lastige dossiers aangepakt waaronder Soestdijk en de Speeldoos. Met Baarnsche Zoom een mooi perspectief voor woningbouw, plus de kaders voor de zo nodige energietransitie.
Dat alles onderbouwd met solide financieel beleid, waarbij er niet werd ingeteerd op de zorgvuldig opgebouwde reserves ondanks de financieel uitdagende tijden als financiële krimpgemeente. Helaas zien we de nieuwe coalitie hier anders mee omgaan. 10% van de zorgvuldig opgebouwde reserves wordt de komende jaren uitgegeven. “Investeren” noemt wethouder Prakke dat, terwijl erbij staat dat deze 10% voor eenmalige uitgaven gebruikt gaat worden. Consumeren dus, ouderwets links potverteren. Los hiervan staat in de begroting al omschreven dat ook nog als groot risico moet worden gezien dat externe inzet en grondstoffen qua budgetoverschrijding al minimaal 1 miljoen zal bedragen!! Daarnaast wordt bijna op de laatste bladzijde van de begroting nog even een niet onderbouwde taakstelling van 300k bezuiniging opgevoerd.
Gemeente Baarn blijft uitbreiden, waar de VVD dat op sommige punten meer dan begrijpelijk vindt, zoals de extra BOA of ondermijning, stellen wij dit graag ter discussie in het sociale domein of de extra bijdragen aan BBS en RMN. Op het dossier RMN dachten we blij verrast te worden afgelopen week door wethouder Eijbaard, die afgelopen jaren heel wat afgefoeterd heeft op de toenmalig verantwoordelijk wethouders. Wethouder Eijbaard zou het geheel anders gaan doen, maar zie daar. Wethouder geworden, en niks aanpakken RMN, we gaan kijken hoe het komende tijd gaat, en dan zien we wel weer.
Waar wij zeker achter staan zijn alle investeringen in onderwijs, of dit nu schoolgebouwen betreft of het aantrekken van extra leerkrachten. Onderwijs is de toekomst van iedereen. Om dit te compenseren zouden wij graag gekeken hebben naar termen als bemoeizorg, en de stijging van de kosten huishoudelijke hulp door de vergrijzing en zelfstandig wonen. De huidige coalitie wil echter van alles een beetje en overal wat geld bij. Zich weinig zorgen makend over hoe eea te financieren, laat staan over het jaar 2026, want dat is toch na hun zittingstermijn.
Naast onderwijs kijken wij altijd vol enthousiasme naar sport en de mogelijkheden voor eenieder. Waarom de coalitie wenst te kijken naar een nieuwe subsidieregeling is niet geheel duidelijk. Deze is immers voor 10 jaar afgesproken en loopt nog tot minimaal 2026.
Wij zijn verheugd dat de coalitie aangeeft veel voor de ondernemers te willen doen, verbetering ondernemersklimaat genoemd. De uitvoering hiervan wordt helaas niet onderbouwd buiten nadruk op acties die ondernemers helpen robuust te maken. Ons is niet duidelijk hoe ambtenaren, per definitie geen ondernemers, dan ondernemers daarin gaan helpen. Een “eerlijke” beloning voor culturele ondernemers roept bij ons nog meer vragen op. Wat is eerlijk en wat is een culturele ondernemer. Een ondernemer onderneemt, investeert, maakt omzet en hopelijk winst, omdat er vraag is naar zijn of haar product of dienst. Maar elke gewenste ondersteuning voor ondernemers juichen wij toe.
Voortbordurend op cultuur blijft het onderwerp de Speeldoos de raad bezighouden. Er ligt een raadsbesluit wat wij gaan doen, toch stelt de coalitie “het project voor huisvesting Speeldoos wordt in 2023 voortgezet”. Als daarmee bedoeld wordt uitvoering geven aan het genomen raadsbesluit, dan staan wij daarachter. Als het wederom luchtkastelen op de Brink worden, dan zijn wij uiteraard zeer kritisch. De bezoekers, de vrijwilligers, de artiesten en zeker de medewerkers van de Speeldoos hebben recht op duidelijkheid, waar de huidige coalitie alles in onduidelijkheid laat. Hoe gaat het college de komende tijd de exploitatie waarborgen met achterstallig en alsmaar uitgesteld noodzakelijk onderhoud in toiletgroepen en verlichting.
Over huisvesting gesproken, wonen, wonen en woningen. Die moeten en zullen er komen. Ieder woonproject roept weer zijn eigen zorgen op, dat is iedereen duidelijk. Maar de coalitie stelt nu dat zij “de regierol nemen om te zorgen dat er toch woningen komen”. Is het niet zo dat de markt, de projectontwikkelaar, de bouwer, bepaalt hoeveel een woning gaat kosten. Het is onduidelijk hoe de coalitie denkt deze regierol op zich te gaan nemen in de huidige woningmarkt. VVD hoopt dat er vele woningen bij gaan komen, elke woning is er één.
Naast steun bij de woningbouw impliceert de coalitie onze inwoners te gaan helpen, quote met de forse stijging van lasten door de duurder wordende energie en voeding. Om het bot te stellen, vroeger was er een crisis en haalden we allemaal de broekriem aan, tegenwoordig is er een crisis en roept elke inwoner: wat gaat de overheid eraan doen? Simpelweg alles compenseren gaat niet lukken. VVD wil de focus daar waar het echt tekort wordt, waar echt de verwarming uit moet, waar echt kinderen zonder eten naar school gaan. Maar wij willen ook dat voor iedereen duidelijk is, dat er mindere tijden aanbreken.
Qua energietransitie is de mening en houding van de VVD niet veranderd. Hou het simpel en blijf nuchter. Maar met wethouder De Vries, die zichzelf op internet “klimaatextremist” noemt, willen wij waken voor het doorslaan in de transitie, het moet simpel zijn, betaalbaar en uit te leggen. De begroting staat vol met “onderzoeken”. We gaan komend jaar bijvoorbeeld 275k euro uitgeven aan onduidelijk geformuleerde onderzoeken naar energietransitie. In plaats van onderzoeken zouden wij liever zien dat we praktische problemen zouden oplossen, zoals zonne-energie terugleveren aan Tennet, wat vooralsnog de komende jaren niet mogelijk is.
Tenslotte, zoals eerder aangegeven gaan wij ervan uit dat deze coalitie het goede van de afgelopen jaren voortzet, en haar accenten verlegt, maar daarbij een gedegen financieel beleid blijft handhaven en niet terugkomt op genomen democratische besluiten. Wij blijven pleiten voor terughoudend financieel beleid, je kunt het gemeenschapsgeld, oftewel het geld van onze inwoners, maar één keer uitgeven, zeker gezien het jaar 2026. Interen, oftewel potverteren op de algemene reserves vinden wij niet passend. Tekorten heeft de VVD nooit geaccepteerd en zal daar in de toekomst ook voor gaan liggen. Tekorten is het geld uitgeven van de volgende generatie en hen opschepen met een probleem.
Voorzitter, ik rond af.
Wij wensen de nieuwe coalitie veel wijsheid en succes in haar raadsperiode, met behoud van het goede en een mooie aanzet voor de beloftes die de coalitie gedaan heeft tijdens de verkiezingen, waaronder transparantie, snelheid en dichtbij de inwoner.
André van der Padt
Namens de fractie van VVD Baarn